Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tiếp tục lội ngược dòng thời gian trong quá khứ để tìm hiểu lịch sử phát triển các mẫu tay cầm chơi game ở giai đoạn sau năm 2000. Đối với các mẫu tay cầm được giới thiệu trước cột mốc năm 2000 đã được HALO đề cập ở phần 1 - Lịch sử hình thành và phát triển của các mẫu tay cầm console. Các bạn có thể xem lại phần 1 tại đây!

Nintendo GameCube Controller (2001)

Ra mắt vào năm 2001, là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của tay cầm PS2 và Xbox vào thời điểm đó. Theo Nintendo thì chiếc tay cầm này của họ được thay đổi dựa trên chiếc DualShock, phần JoyStick đã được thay đổi và được đặt ở trên D-Pad, theo Nintendo thiết kế này sẽ giúp cho việc sử dụng thoải mái, tốt hơn. Các JoyStick được sắp xếp chéo nhau, phần thân có thiết kế giống như một chiếc bánh lái để cảm giác cầm thoải mái hơn so với các thiết kế cũ. Về sau có lẽ Microsoft cũng đã học theo thiết kế này để tạo ra những chiếc tay cầm ưu việt cho các thế hệ Xbox console của họ.

Microsoft Xbox Controller (2001)

Và cũng trong năm 2001 thì Microsoft đã cho ra mắt chiếc Xbox đầu tiên của họ sau sự kiện Microsoft bị Sony từ chối lời đề nghị phát triển phần mềm cho chiếc PS2. Thiết kế của tay cầm xbox đầu tiên có kích thước khá lớn và nếu so sánh thì nó lớn hơn gấp 3,4 lần so với tay cầm DualShock 2. Kích thước của mẫu tay cầm còn đạt được kỷ lục Guinness cho tay cầm chơi game lớn nhất trong Guinness World Records Gamer Edition vào năm 2008.

Giải thích lý do có kích thước lớn như vậy là vì trước đó Microsoft đã yêu cầu công ty Mitsumi Electric thiết kế cho họ một bảng mạch tương tự của Dualshock 2 nhưng bị từ chối. Cho nên Microsoft đã tự phát triển bảng mạch của riêng họ nhưng vì thiếu kinh nghiệm nên kích thước đã rất to và đã khiến chiếc tay cầm Xbox đầu tiên lại lớn như vậy. Microsoft còn cho biết thêm về thiết kế sắp xếp nút và vị trí cần điều khiển Joystick thì đã được Xbox lấy ý tưởng từ chiếc Nintendo GameCube nên dễ dàng nhận thấy cách sắp xếp của cả 2 chiếc tay cầm khá là giống nhau chỉ khác ở phần nút mà thôi.

Microsoft Xbox 360 Controller (2005)

Xbox 360 là một chiếc máy game console thế hệ thứ 2 của nhà Microsoft được ra mắt vào năm 2005. Mẫu tay cầm của máy Xbox 360 đã nhận được rất nhiều phản hồi tốt. Khác xa so với phiên bản tay cầm đầu tiên có kích thước quá khổ, thì thiết kế lần này gọn gàng hơn. Phần tay được bo tròn, cảm giác ôm tay hơn, thiết kế layout nút vẫn được giữ nguyên và chỉ thay đổi một chút để tối ưu hơn. Phiên bản nâng cấp này đã được giới thiệu 2 phiên bản có dây và không dây mang đến nhiều sự tiện lợi hơn cho người chơi. Với thiết kế trên thì Xbox 360 được xem là hoàn hảo, chuẩn mực cho một chiếc tay cầm. Cho đến ngày nay thiết kế này của Microsoft Xbox 360 vẫn được đánh giá rất cao và được đông đảo game thủ ưa dùng.

Nintendo Wii Remote và Nunchuck (2006)

Nintendo Wii phát hành vào ngày 19 tháng 11 năm 2006 dưới dạng máy chơi trò chơi gia đình thế hệ thứ bảy của Nintendo. Đi kèm với chiếc máy Wii là bộ điều khiển chuyển động cầm tay Wii Remote, có thể phát hiện chuyển động và xoay theo ba chiều bằng cách sử dụng cảm biến bên trong và định vị hồng ngoại. Tay cầm bao gồm một cổng mở rộng có thể được sử dụng để kết nối các phụ kiện khác, chẳng hạn như Nunchuk, có cần Analog và các nút bổ sung khác. Và mẫu tay cầm này đã giành chiến thắng hoàn toàn thuyết phục trước 2 đối thủ của mình là Xbox 360 và PS3 trên thị trường lúc bấy giờ. Tính đến thời điểm năm 2016 đã có đến 101.63 triệu chiếc đã được bán ra trên toàn thế giới.

Sony PlayStation DualShock 3 (2006)

Tiếp theo là chiếc máy game console đến từ nhà Sony - cỗ máy PS3 ra mắt vào năm 2006. Chiếc máy này được xem là mẫu console đầu tiên hỗ trợ hình ảnh có độ phân giải 1080p. Ban đầu trước khi ra mắt thì Sony dự định cho tay cầm PS3 sẽ có hình dáng khá giống boomerang nhưng sau đó kế hoạch đã bị hủy bỏ và họ quyết định giữ nguyên thiết kế giống với DualShock 2 nhưng đã thay thế nút Analog thành nút nguồn và có biểu tượng PlayStation. Sony cũng đã bổ sung tính năng kết nối không dây cực kì hiện đại giống như các đối thủ cạnh tranh của PS3 là Nintendo Wii và Xbox. Từ thời điểm này trở đi thiết kế tay cầm không dây đã thành một chuẩn thiết kế bất biến cho những mẫu tay cầm về sau.

Microsoft Xbox 360 Kinect (2010)

Microsoft Kinect phát hành tại Bắc Mỹ vào ngày 4 tháng 11 năm 2010 là thiết bị cảm biến ngoại vi thu chuyển động được phát triển bởi Microsoft dành cho máy console Xbox 360 và Windows. Khi kết nối với Xbox 360, người chơi có thể điều khiển và tương tác với máy console mà không cần tay cầm điều khiển, thông qua giao diện đơn giản người dùng có thể tùy chỉnh điều khiển một cách tự nhiên bằng cử chỉ và lệnh thoại. Mục đích của dự án này là làm nâng cao trải nghiệm của người dùng Xbox 360 lên một tầm cao mới, vượt xa cách chơi game truyền thống. Kinect cạnh tranh trực tiếp với Wii Remote Plus của Wii. Tuy nhiên phần thắng có vẻ nghiêng về Kinect hơn khi thiết bị này đã lập kỷ lục Guinness thế giới về "thiết bị điện tử bán chạy nhất" sau khi bán được tổng cộng 8 triệu thiết bị trong 60 ngày đầu tiên. Vào tháng 1 năm 2012 doanh số đã đạt ngưỡng cửa cao nhất là 24 triệu chiếc.

Nintendo Wii U Gamepad (2012)

Wii U là chiếc máy game được kế thừa từ Wii, được giới thiệu với đông đảo người dùng vào tháng 11 năm 2012. Vào thời điểm ra mắt, chiếc máy này là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với PlayStation 4 của Sony và Xbox One của Microsoft.

Là chiếc console đầu tiên của Nintendo hỗ trợ đồ họa HD, Nintendo Wii U có bộ điều khiển chính của hệ thống là Wii U GamePad, có màn hình cảm ứng và kết hợp cùng các nút định hướng, cần điều khiển và các nút tác vụ.

Microsoft Xbox One Controller (2013)

Đến năm 2013 thì Microsoft đã cho ra mắt hệ máy game console thế hệ thứ 8 của họ là chiếc Xbox One, chiếc máy đã tiếp nối thành công vang dội của đàn anh Xbox 360 trước đó. Microsoft đã dành nhiều thời gian để phát triển hệ máy mới này, Xbox One nhận được rất nhiều sự yêu thích của người dùng, nhưng về phần tay cầm thì gần như không thay đổi gì nhiều mà chỉ dời nút Xbox lên phía trên một chút để hoàn thiện hơn. Cho đến hiện nay thì chiếc tay cầm này vẫn được đông đảo game thủ ưa thích sử dụng kể cả chơi game trên các máy console hay game PC.

Sony PlayStation DualShock 4 (2013)

PS4 chắc có lẽ là cái tên quá nổi tiếng với game thủ thế giới, được giới thiệu ra mắt vào năm 2013, cùng thời điểm với Xbox One. Khác với DualShock 3 của PS3 thì mẫu tay cầm DualShock 4 mới nhất từ nhà Sony đã thay đổi thiết kế một cách rõ rệt. Thiết kế bóng bẩy hơn, cảm giác cầm nắm thoải mái hơn, được tích hợp thêm phần Touchpad hoàn toàn mới lạ và có lẽ đây chính là bổ sung lớn nhất của DualShock 4 so với các đàn anh sanh trước. Tuy nhiên kết quả phản hồi của người dùng về phần Touchpad hề khả quan khi mà đa số mọi người cảm thấy nó không thực sự có ích như Sony quảng cáo và có phần hơi dư thừa.

Microsoft Xbox Elite Wireless Controller (2015)

Xbox One Elite là phiên bản nâng cấp hoàn hảo của tay cầm Xbox One. Đã có nhiều người nói rằng sau khi trải nghiệm chơi game bằng tay cầm Xbox One Elite thì họ không còn muốn dùng bất kỳ loại tay cầm nào nữa. Chiếc tay cầm này được làm từ các vật liệu chất lượng cao cho chúng ta có thể cảm thấy được sự thoải mái ngay từ lần đầu tiên trên tay. Các miếng nhựa cho cảm giác trơn tru, phần cao su ở phía sau cung cấp đủ ma sát để giúp bạn giữ cho tay cầm an toàn mà không cần phải sử dụng quá nhiều lực. Các nút cũng rất tuyệt vời, có độ nảy rất tốt và phản hồi rất nhanh. Tay cầm Xbox One Elite còn có thể hỗ trợ kết nối Bluetooth, giúp di động hóa một cách tối đa việc chơi game trên các thiết bị tại nhà.

Joy-con (Nintendo Switch)

Đến năm 2017 thì Wii U đã bị ngừng sản xuất và thay vào đó Nintendo đã phát hành hệ máy mới dựa trên thiết kế của Wii U đó chính là Nintendo Switch. Vì là máy chơi game di động nên Nintendo Switch được tích hợp tay cầm kèm tháo rời được là Joy-con khi kết hợp handgrip. Tuy nhiên bạn cũng có thể lựa chọn mẫu tay cầm rời "pro" hơn là Nintendo Switch Pro Controller.

Khi so sánh tay cầm Pro Controller với Joy-con khi kết hợp handgrip thì thật sự tay cầm Pro Controller rất "đáng đồng tiền" khi mọi thứ trở nên mượt và dễ điều khiển hơn. Mẫu thiết kế của Pro Controller có nét tương đồng với tay cầm Xbox One, được xem là thiết kế hợp lý nhất để chơi phần lớn các tựa game có mặt trên thị trường hiện tại. Vị trí Analog nằm ở góc trái để thuận tiện cho chúng ta sử dụng ngón tay di chuyển nhân vật trong game và D-Pad nằm lệch góc phải. Nintendo cũng tặng kèm thêm cáp USB-C bên trong tay cầm để bạn dễ dàng kết nối và sử dụng hơn trong khi tay cầm từ nhà Sony và Microsoft thì không có điều này.

Microsoft Xbox Series Controller (2020) và Sony PlayStation DualSense (2020)

Và cuối cùng là là 2 chiếc tay cầm mới nhất vừa ra mắt vào cuối năm 2020 vừa rồi là Xbox Series X và DualSense. Dưới đây là 2 video đánh giá chi tiết hai mẫu tay cầm này.